Pensioenfonds Performance:
2022-Q4
20 maart 2023
Op 8 december 2022 heeft De Nederlandsche Bank (DNB) diverse kerncijfers van 187 pensioenfondsen of collectiviteitskringen gepubliceerd met betrekking tot het derde kwartaal van 2022. Wij geven een overzicht van de ontwikkelingen.
Aantal pensioenfondsen
In het vierde kwartaal van 2022 daalde het aantal pensioenfondsen en collectiviteitskringen (exclusief fondsen in liquidatie en fondsen met minder dan 100 deelnemers) van 187 naar 186. De volgende wijziging is opgetreden:
- Het pensioenfonds Mn Services verdween in verband met een overdracht per 1 december 2022 naar Pensioenfonds Metaal en Techniek.
Actuele dekkingsgraad
De gegevens die DNB ieder kwartaal publiceert bevatten informatie over de beleidsdekkingsgraden (BDG), maar niet over de actuele dekkingsgraden (ADG). Met behulp van publiek beschikbare gegevens hebben we een indicatief verloop van de actuele dekkingsgraden gemaakt.

Per type pensioenfonds worden in de grafieken de gemiddelde actuele dekkingsgraden getoond voor de kwartalen 2021K4 tot en met 2022K4. De stippellijnen zijn de ongewogen gemiddelden en de doorgetrokken lijnen de gewogen gemiddelden. De weging is op basis van het belegd vermogen, waardoor meer gewicht toegekend wordt aan de grotere pensioenfondsen.
Uit beide figuren blijkt dat BPF’en gemiddeld een lagere dekkingsgraad hebben dan de andere pensioenfondsen. Aan de gewogen dekkingsgraden (rechterfiguur) is vervolgens te zien dat sinds begin 2022 bij bijna alle soorten pensioenfondsen de grotere fondsen gemiddeld een hogere dekkingsgraad hebben dan de kleinere fondsen (de gewogen dekkingsgraad is hoger dan de ongewogen). Eind 2022 hebben is de gewogen gemiddelde dekkingsgraad bij BPF’en wel lager dan de ongewogen dekkingsgraad.
De gewogen gemiddelde actuele dekkingsgraad (gemeten over alle pensioenfondsen) daalde in het vierde kwartaal 2022 van 124,3% naar 115,8% (-8,5%).
Beleidsdekkingsgraad
Op 13 fondsen na steeg bij alle fondsen de beleidsdekkingsgraad (BDG) in het vierde kwartaal van 2022. De meeste pensioenfondsen hadden aan het eind van het vierde kwartaal van 2022 een BDG tussen de 120% en 125% (29x). Relatief veel fondsen hadden ook een BDG tussen de 115% en 120% (26x). Bij 4 fondsen was de BDG lager dan 100%. Het vorige kwartaal was dit ook 4. Een fonds had nog een BDG lager dan 90%. De ADG van dit fonds is ook lager dan 90%. 57 fondsen hebben een dekkingsgraad van 130% en meer, waarbij enkele uitschieters boven de 150%.
In onderstaande figuur wordt de ontwikkeling van de beleidsdekkingsgraad inzichtelijk gemaakt.

De gemiddelde (ongewogen) BDG is in het vierde kwartaal van 2022 met 2,4% gestegen. De gewogen BDG steeg iets minder, namelijk met 2,0%.
Bij de bedrijfstakpensioenfondsen komt de gewogen BDG lager uit dan de ongewogen dekkingsgraad. Dit komt doordat de grotere BPF’en een lagere BDG hebben dan de kleinere BPF’en. Bij de ondernemingspensioenfondsen, de beroepspensioenfondsen en de algemene pensioenfondsen is dit juist omgekeerd.

Voor de BDG zijn dezelfde figuren te maken als voor de actuele dekkingsgraad. Hierin wordt zichtbaar dat voor alle soorten pensioenfondsen gemiddeld genomen de BDG alle vier kwartalen is gestegen. Bij 11 fondsen steeg de BDG in het vierde kwartaal met 5%-punt of meer. Voor 13 pensioenfondsen was er een daling van de beleidsdekkingsgraad.

Beleggingsrendementen
In het vierde kwartaal van 2022 liet circa 36% van de pensioenfondsen een negatief beleggingsrendement zien. Het ongewogen gemiddelde beleggingsrendement voor risico fonds in het vierde kwartaal van 2022 bedroeg 0,3% positief (2022K3: 5,0% negatief), met een minimum van -6,1% en een maximum van 5,9%. Het gewogen gemiddelde rendement was 0,4% negatief (2022K3: 5,1% negatief), wat inhoudt dat grotere pensioenfondsen gemiddeld een iets slechter (negatief) rendement behaalden dan kleinere pensioenfondsen. Onderstaande figuur toont de rendementen ten opzichte van het verschil in actuele dekkingsgraad.

Ondanks een minimaal gewogen gerealiseerde beleggingsrendement van 0,4% negatief in het vierde kwartaal van 2022, en een verder gestegen rente waardoor de waarde van de pensioenverplichtingen lager werd, daalde de gewogen actuele dekkingsgraad met circa 8,5%. Dit komt omdat vele pensioenfondsen in het vierde kwartaal toeslagen per 1 januari 2023 hebben toegekend, oplopend tot circa 15%. In de actuele dekkingsgraden per 31 december 2022 is het effect hiervan al verwerkt.
Feitelijke renteafdekking
In de volgende figuur is zichtbaar gemaakt in welke mate pensioenfondsen het renterisico hebben afgedekt.

Circa 70% van de fondsen heeft een renteafdekking tussen de 30% tot 70%. De (ongewogen) gemiddelde renteafdekking komt uit op circa 59% (2022K2: 58%). Gewogen komt de renteafdekking gemiddeld uit op circa 54% (2022K2: 51%), hetgeen betekent dat grotere fondsen de rente over het algemeen minder afdekken.